De jaren '70 kennen veel overeenkomsten met de huidige tijd (2023) als het gaat om renteverhoging. Maar ook de gevolgen lijken een bizarre duolijn te vormen. In dit artikel gaan we ze nader bekijken en analyseren.
Renteverhoging
Een opvallende overeenkomst tussen de jaren 70 en nu is de trend van renteverhogingen. Net zoals destijds, zien we vandaag de dag een stijging van de rentetarieven. Deze verhoging kan grote gevolgen hebben voor de huizenmarkt en hypotheken. Voorlopig lijkt de woningmarkt na even een terugval als een dieseltrein door te stomen naar de volgende halte, zich door niets of niemand tegen te laten houden. Maar hoelang blijft dat nog zo doorgaan?
Hypotheekmarkt
De verhoging van de rentetarieven leidde in de jaren '70 ook tot hogere hypotheekrentes. Dit maakte het duurder voor mensen om hypotheken af te sluiten of om bestaande hypotheken te herfinancieren. Hierdoor werd de woningmarkt beïnvloed doordat potentiële kopers minder in staat waren om huizen te kopen. Dit resulteerde in een daling van de vraag naar woningen en kon leiden tot dalende huizenprijzen, vooral in gebieden waar de vastgoedmarkt al oververhit was.
Onder "normale" omstandigheden waren de huizenprijzen met de huidige rente al flink aan het dalen, dit zie je al in Duitsland gebeuren. Echter het schaarse aanbod inclusief de toestroom van mensen die ook ergens moeten wonen, zie je een huurmarkt die totaal ontspoort en hiermee mensen noodgedwongen de koopmarkt opstuwt.
Bedrijfsleningen
Bedrijven die afhankelijk waren van leningen voor hun investeringen en groei werden ook getroffen. Hogere rentetarieven maakten het duurder voor bedrijven om leningen af te sluiten, wat hun operationele kosten verhoogde en hun winstgevendheid verminderde. Dit beeld zie je in de huidige economie terugkomen waarbij we niet moeten vergeten dat er nog een grote energietransitie zit aan te komen waarin nog veel moet worden geïnvesteerd.
Consumentenuitgaven
Hogere rentetarieven kunnen ook de consumentenuitgaven beïnvloeden. Met hogere rentelasten voor leningen zoals creditcardschulden en autoleningen, hadden consumenten mogelijk minder geld beschikbaar voor andere uitgaven, wat de economische groei kon afremmen. Tegenstrijdige hierover passeren de revue, maar het begint er steeds meer op te lijken dat consumenten grotere en duurdere uitgaven uitstellen. Ook al draait de horeca even als een tierelier.
Financiële markten
De aandelenmarkt kan reageren op renteverhogingen. Hogere rentetarieven kunnen investeerders aanmoedigen om hun geld uit aandelen te halen en het in rentedragende activa, zoals obligaties, te plaatsen. Dit kan leiden tot lagere aandelenkoersen. Hierbij moeten we niet vergeten dat we al een tijdje op het randje van de recessie balanceren en mensen vluchten na de de ontwikkelingen in Israel massaal in geld en obligaties. Tenminste als ik de berichten mag geloven, waarbij de obligatiemarkt ook flink onder druk staat.
Overheidsschuld
Hogere rentetarieven kunnen de kosten van het financieren van de overheidsschuld verhogen, wat gevolgen kan hebben voor de begroting van de overheid en het vermogen om tekorten te beheersen. Bezuinigen wordt er nu al geroepen, het schip met geld uit de Coronatijd is verleden tijd en dat is maar goed ook. Een schip met geprint geld zonder enige waarde zorgt alleen maar voor meer inflatie en ellende.
Keerpunt economische groei?
Over het algemeen kunnen renteverhogingen leiden tot een afname van de economische activiteit en investeringen, en ze kunnen verschillende sectoren en financiële markten beïnvloeden. Het is belangrijk op te merken dat renteverhogingen vaak worden ingezet door centrale banken als een middel om de inflatie te beteugelen en de economie te stabiliseren, zelfs als dit tijdelijke negatieve gevolgen heeft.
Conclusie
Zoals je ziet hebben de jaren '70 enorme overeenkomsten met anno nu, terwijl de gevolgen nog nauwelijks zichtbaar zijn moeten we ons goed voorbereiden op andere tijden. In de wereld zie je verschillende machten die op de rand van een conflict staan. Daarnaast wordt het vechten om de reservemunt en zie je hierin al langzaam een verschuiving plaats vinden. China wordt hoogst waarschijnlijk een nieuwe wereldmacht (als het dat al niet is) wat BRICS steeds meer vorm gaat geven. Ook de export loopt gevaar en laten we het dan nog maar even niet hebben over de 3 punten scheiding (Europa, Rusland en Amerika) die de spanningen alleen maar doen toenemen.
Moeten we ons zorgen maken?
Het is maar net waar jij je mee bezig houdt en in hoeverre jouw hypotheek voor de komende jaren vast staat. Of we het nu hebben over de economie, inflatie of zelfs stagflatie, de woningmarkt of het bedrijfsleven, het gaat steeds belangrijker worden dat jij goed bent voorbereid op de toekomst. Wat die ook zal brengen, blijf rustig ademen!
Nog even wat kenmerken van de woningmarkt in de jaren 70
In Nederland werden de jaren 70 gekenmerkt door een sterke stijging van de huizenprijzen, vergelijkbaar met wat er in veel andere westerse landen gebeurde. Deze stijging was voornamelijk te wijten aan economische factoren en demografische veranderingen. Hier is een kort overzicht van wat er in die periode met huizenprijzen in Nederland is gebeurd:
Stijging van de huizenprijzen
Tijdens de jaren 70 stegen de huizenprijzen in Nederland aanzienlijk. Dit werd deels gedreven door een sterke economische groei, stijgende inkomens en een groeiende vraag naar woningen. Daarnaast zorgde de babyboomgeneratie voor een grotere vraag naar huisvesting.
Demografische factoren
De bevolkingsgroei en veranderende gezinssamenstelling speelden een rol bij de stijging van de huizenprijzen. Er was behoefte aan meer woningen om de groeiende bevolking en het toenemende aantal huishoudens te huisvesten.
Inflatie
De jaren 70 waren wereldwijd een periode van toenemende inflatie. Dit had invloed op de kosten van levensonderhoud en droeg bij aan de stijging van huizenprijzen.
Hypotheekrente
De rentetarieven waren laag aan het begin van de jaren 70, maar ze begonnen later in het decennium te stijgen, wat de kosten van het financieren van een huis verhoogde.
Oliecrises
Net als in veel andere landen werden de oliecrises van 1973 en 1979 in Nederland gevoeld, wat leidde tot hogere energiekosten en een algemene stijging van de prijzen, inclusief huizenprijzen.
Herstel
Na het einde van de jaren 70 bleef de trend van stijgende huizenprijzen in Nederland voortduren, zij het met enige schommelingen. De stijging van huizenprijzen zette zich voort in de jaren 80 en 90.
Zie je de overeenkomsten met nu?
E-book downloaden
Heb je het e-book 'Zó koop je een huis!' met handige tips en praktisch stappenplan al gedownload?
